ناوه‌ڕۆك
ئاوڵە
ئاوڵە بە دوو جۆر خۆی دەنوێنێ, بچووک و گەورە. ئاوڵەی گەورە زیاتر درمە.
زانیاری گشتی لەسەر ئاوڵە
- لە ماوەی متبووندا (٧-١٧ رۆژ) توشبوو لەوەناچێ نەخۆش بێت.
- جۆرەکانی ئاوڵە:
١. جۆری ئاسایی: باوترینە.
٢. گۆڕاو: جۆرێکی سووکە لەو کەسانەدا ڕوودەدات کە پێشتر کوتراون.
٣. پیس: زامەکان تەخت و پتەون.
٤. خوێنبەربوون: خوێنبەربوون لە ناوپۆشەکانی لەش و پێستەوە. - ئاژەڵ و مێروو ڕۆلیان نییە لە بڵاوکردنەوەی نەخۆشیەکەدا.
- ئەو کەسانەی لە پێش ١٩٧٢ ـەوە کوتراون ڕەنگە هێشتا هەندێ بەرگری لە لەشیاندا مابێ.
- پێکوتەی ئاوڵە ئەگەر تا چوار رۆژیش پاش بەرکەوتن بەکاربهێنرێت یا پێش سەرهەڵدانی پەڵەکان دەبێتە هۆی ڕێگرتن لە نەخۆشییەکە و هێورکردنەوەی.
توشبوون
- لەماوەی متبووندا نەخۆش خەڵکی تر تووش ناکات.
- پاش دەرهەڵدانی تا و لەماوەی یەکەم هەفتەی لیرگەکانی پێستدا، ئەگەری توشبوون زیاترینە ئەگەر مرۆڤ روبەروو لەگەڵ نەخۆش راوەستێ.
- نەخۆش تاماوەی سێ هەفتە نەخۆشیەکە بڵاودەکاتەوە تا قەتماگەکان لە بڵقەکان دەبنەوە. تەماس لەگەڵ نەخۆش پاش ئەم کاتە ئەگەری تووشکردنی زۆر کەمە.
- لەچاو خۆیدا پەتا (بڵاوبوونەوەی نەخۆشیەکە) زۆر بە هێواشی دروست دەبێت. هەر ٢-٣ هەفتە جارێک حاڵەتی تازە سەرهەڵدەدەن.
گواستنەوە
- لە نەخۆشەوە بۆ کەسێکی تر بەهۆی بڵاوکردنەوەی پرژی هەواوە کە لەکاتی تەماسی رروبەروو و کۆکیندا.
- بەهۆی کەلوپەل و پێخەفی توشبووەوە.
- لە بینا داخراوەکاندە لە رێگەی هەواوە ڤایرۆسەلە بە سیستەمەکانی هەواگۆڕیندا بڵاودەبێتەوە.
- مێروو و ئاژەڵ هیچ رۆلیان نیە لە گواستنەوەدا.
نیشانەکان
- پاش ماوەی متبوون نەخۆش هەست بە بێتاقەتی دەکات، نیشانەی وەک هەڵامەت،تا،سەرئێشە، پشت ئێشەی توند و هەندێ جاریش سک ئێشە و ڕشانەوە.
- پاش ٢-٣ رۆژ تا کەم دەبێتەوە، نەخۆش بەرەو باشی دەچێ. بەڵام پەڵەی سووری ورد ەسەر زمان و ناودەمی پەیدا دەبن. پاشان ئەمانە دەبن بە زام و دەتەقن و ڤایرۆسێکی زۆر بڵاودەکەنەوە ناو قورگ و دەم. لەم کاتەدا نەخۆش لەوپەرێ بڵاوکردنەوەی نەخۆشییەکەدایە. لەماوەی ٢٤ سەعاتدا پەڵە لەسەر دەموچاو پاشان قۆڵ و لاق و دەست و پێ ]ەیدا دەبن. ئەم بڵاوبوونەوە بەرەبەرەیەی پەڵەکان نیشانەیەکی جیاکەرەوەی ئاوڵەن.
- لە چوارەم ڕۆژدا بڵقەکان پڕدەبن لە شلەیەکی خەست و نۆۆکێک لە ناوەراستیاندا دەردەپەڕێت، ئەمەش جیاکەرەوەیە. لەم کاتەدا تا کەم دەبێتەوە.
- ١٤-٨ ڕۆژ پاش سەرهەڵدانی یشانەکان زامەکان قەتماغە دەبەستن و کاتێ ئەم قەتماغانە دەکەون شوێنیان بە قووڵی جێ دەمێنێ.
چارەسەر
تا ئێستا هیچ دەرمانێکی بەکار نییە جگە لە چارەسەرکردنی نیشانەکان.
وریایی و خۆپاراستن
- ئەو کەسانەی لەگەڵ نەخۆش خەریکن وەک کەسوکار و کارمەندانی تەنسروستی و مردوشۆرەکان پێویستە دەستکێش و سەردیە و کڵاو و ماسک بەکاربێنن تەنانەت ئەگەر کوترابێتیشن
- نەخۆش پێویست ناکات جیابکرێتەوە
- شوشتنی نەخۆش بە ئاو و سابوون بەتایبەتی بە سابوونێکی پاکژکەرەوە.
- پاککردنەوی دەوروبەر بە گیراوەی فاستێکی روون (یەک کەوجکە چا بۆ یەک لیتر ئاو) و سوشتنی جلوبەرگ و پێجەف و خاولی بە ئاوی گەرم و تاید و فاس.
- جەنازەی ئەوانەی بە ئاوڵە دەمرن پێویستە زۆر لە قوڵاییدا بنێژرێن (لانی کەم دوو مەتر) و بە تەواوی بە خۆڵی قسڵ (کالسیۆم و هایدرۆکساید) پاشان بە گڵ دابپۆشرێن، یاخود ئەگەر دابونەریت ڕێگە بدات بسوتێنرێن.
- ئەگەر گومان لە حاڵتێک کرا پێویستە دەسبەجێ دەسەڵاتە تەندروستیەکان ئاگادار بکرێنەوە.
سەرچاوەکان
4209 بینین
