ناوه‌ڕۆك
پشکنینی گشتی میز چییە؟
پشکنینی گشتی میز (بە ئینگلیزی: General Urine Examination) یاخود شیکاری میز (بە ئینگلیزی: Urinalysis)، ئامڕازێکی گرنگە بۆ پشکنینی نەخۆش و هەڵسەنگاندنی بارودۆخی تەندروستییان، زانیاری بایەخدار لەبارەی گورچیلە و میزەڕۆ، ناساغی جگەر، شەکرە و هەوکردنی ڕێڕەوی میز دەستەبەر دەکات، پشکنینی گشتی میز لە سێ پشکنین پێکدێت: فیزیایی، کیمیایی و مایکرۆسکۆپی.
• پشکنینی فیزیایی قەبارە، ڕەنگ، ڕوونی، بۆن و چڕی تایبەت باس دەکات.
• پشکنینی کیمیایی pH، خڕۆکە سوورەکانی خوێن، خڕۆکە سپییەکانی خوێن، پڕۆتینەکان، نیترایت و گلوکۆز و دەپشکنێت.
• پشکنینی مایکرۆسکۆپی خانە، کاست، کریستاڵ و وردە زیندەوەرەکان دیاری دەکات.
چی کاتێک ئەم پشکنینە ئەنجام دەدرێت؟
• گومانی هەبوونی نەخۆشی یاخود هەوکردن لە میزەڕۆ و گورچیلە.
• دەرکەوتنی هەندێک نیشانە، وەکوو: بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی لەش، ئازاری تەنیشتەکان، دەرکەوتنی خوێن لە میز و بوونی ئازار لەکاتی میزکردندا.
• هەڵسەنگاندنی ڕادەی مەترسی ئەو نەخۆشییانەی کاریگەری لەسەر گورچیلەکان دەکەن، وەکوو: شەکرە، بەرزبوونەوەی فشاری خوێن و بەردی گورچیلە.
ئەنجامەکانی پشکنینەکە چی واتایەکیان هەیە؟
ئەنجامەکانی پشکنینەکە لەوانەیە بەگوێرەی تەمەن، ڕەگەز، پێشینەی نەخۆشی، شێوازی بەکارهاتوو لە پشکنینەکەدا، خۆراک، بەکارهێنانی دەرمان و چەندین شتی تریش بگۆڕێت، بۆیە باشترە ڕاوێژ بە پزیشکی پسپۆڕ بکرێت بۆ لێکدانەوەی ئەنجامەکانی پشکنینەکە، بەڵام بەشێوەیەکی گشتی ئەنجامەکان بەم شێوەیە لێک دەدرێتەوە:
• ڕەنگ: ڕەنگی میزی کاڵ یان بێڕەنگ بەهۆی وەرگرتنی شلەی زۆرەوەیە، ڕەنگی زەردی تۆخ هۆکاری وشکبوونەوە و کەم وەرگرتنی شلەیە، بەکارهێنانی حەبی ڤیتامین B ڕەنگی میز بەرەو زەردێکی گەش دەبات، ڕەنگی قاوەیی مەیلەو سوور بەزۆری بەهۆی دەرمان، هەندێک خواردن، یاخود بوونی خوێنەوەیە لە میزدا.
• ڕوونی: میز بەشێوەیەکی سرووشتی ڕوونە، بەڵام بەکتریا، خوێن، بەرد، لینجە ماددە و هەوکردن وا لە میز دەکەن لێڵ دەرکەوێت.
• بۆن: هەندێک نەخۆشی بۆنی ئاسایی میز دەگۆڕن بۆ نموونە، تووشبوون بە بەکتریای (E.Coli) وادەکات میز بۆنی سووتەمەنی لێ بێت لە کاتێکدا شەکرە وادەکات بۆنێکی شیرین یاخود بۆنی میوەی لێبێت.
• بەرزی ژمارەی خڕۆکە سوورەکانی خوێن (RBC): لەوانەیە ئاماژەبێت بۆ نەخۆشی گورچیلە، هەوکردنی میزەڕۆ، کاردانەوە بۆ دەرمان، یاخود شێرپەنجە.
• بەرزی ژمارەی خڕۆکە سپییەکانی خوێن (WBC): ڕەنگە بەو واتایە بێت کە لە میزەڕۆتدا تووشی هەوکردن هاتوویت.
• بەرزی ژمارەی خانەکانی گورچیلە: ئەگەری هەیە بەهۆی بەرکەوتنی زەبرێکەوە یاخود زیانپێگەشتن بێت بە گورچیلە.
• دەرکەوتنی کریستاڵی نائاسایی لە میزدا: لەوانەیە ئاماژەبێت بۆ بوونی بەرد لە گورچیلەکان.
