ناوه‌ڕۆك
ناساندن
باڵای کۆرپە لە مانگی چوارەمدا، (بە عەرەبی: طول الطفل في الشهر الرابع، بە ئینگلیزی: The height of the baby in the fourth month)، تێکڕای باڵای منداڵان کاتێک دەگەنە مانگی چوارەم بۆ نێر ٦٤ سانتیمەترە، بۆ مێ ٦٢ سانتیمەترە، بەپێی ئەو هێڵکارییە ستانداردانەی گەشەکردن کە لەلایەن ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی پەرەی پێدراوە، کە بە ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی ناسراوە بۆ منداڵان لە دەورووبەری ئەم ژمارەیەدا بە شێوەیەکی بەرفراوان دەگۆڕدرێن هەرچەندە تەندروستییان باشە، ئەگەر منداڵەکە باڵا بەرزتر لە مامناوەند لەدایک بێت، ئەگەری ئەوە هەیە کە لە ساڵی یەکەمی تەمەنیدا باڵا بەرزتر لە تێکڕا بمێنێتەوە، بەڵام دوای ساڵی یەکەم ڕێژەی گەشەکردن لە نێوان کۆرپەدا دەگۆڕێت، ئەوەی جێگای سەرنجە کە باڵای منداڵ لە کاتی لەدایکبوونیدا بەزۆری نیشاندەری باڵای ئەو نییە وەک گەورەساڵێک، دەبێت ئاماژە بەوە بکرێت کە هەندێک لە منداڵە تازە لەدایکبووەکان لەدایک دەبن کێشە هەیە کە کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر زیادبوونی کێش هەیە، ئەمەش ڕێگری لە پرۆسەی گەشەکردن دەکات، وەک ئەم کێشانە بە شێوەیەکی سەرەکی کاریگەری لەسەر توانای منداڵەکە هەیە بۆ زیادکردنی کێشی لە ماوەی ساڵی یەکەمی ژیانیدا پێش ئەوەی کاریگەرییان لەسەر باڵا دەربکەوێت.
ئەو هۆکارانەی کاریگەرییان لەسەر باڵای منداڵ هەیە
باڵای منداڵ بەهۆی چەندین هۆکارەوە کاریگەری لەسەر دەبێت، دیارترینیان ئەمانەی خوارەوەن:
- هۆکارە بۆماوەییەکان: هۆکارە بۆماوەییەکان ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە باڵای منداڵدا، بەو پێیەی باڵای منداڵ کاریگەری لەسەر باڵای دایک و باوکی و ئەندامانی دیکەی خێزانەکەی دەبێت.
- ڕەگەز: نێر باڵا بەرزترە لە مێ.
- شێوازی خەوتن: توێژینەوەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە منداڵان دوای خەوتن یان ماوەیەکی زۆر خەوتن باڵا بەرزتر دەبنەوە.
- چالاکیی جەستەیی: چالاکیی جەستەیی و جووڵە یارمەتی دروستکردنی ماسولکەکان و بەهێزکردنی ئێسکەکان دەدات.
- خۆراک: خۆراکی دایک لە کاتی دووگیانیدا، خۆراکی منداڵ دوای لەدایکبوونی، کاریگەری لەسەر تەندروستی منداڵ و گەشەی گونجاو هەیە. خۆراک دەبێت ڤیتامین و پڕۆتین و خۆراکی پێویست بۆ گەشەکردنی باش و تەندروستی ئێسک لەخۆبگرێت.
- تەندروستی گشتی: تەندروستی باشی منداڵ، دوور لە نەخۆشییە درێژخایەنەکانی منداڵی، بەشدارە لە گەشەکردن.
گەشەی منداڵ لە مانگی چوارەمدا
- پێشکەوتنەکان لە کارامەییەکانی جەستەیی.
- گەشەکردن لە توانای کارلێککردن لەگەڵ جیهانی دەوروبەریدا.
- کێشی کۆرپە لەماوەی ئەم مانگەدا ٥٦٠ گرام زیاد دەکات، بەمەش زۆرێک لە کۆرپەکان دەگاتە دوو هێندەی کێشی لەدایک بوونیان.
- باڵای منداڵ لەماوەی ئەم مانگەدا ٢ سانتیمەتر زیاد دەکات.
تێڕوانینێکی گشتی بۆ گەشەی منداڵان
لە کاتی گەشەکردنی منداڵەکەدا، دایکەکە لەوانەیە تێبینی ئەوە بکات کە منداڵەکە لە هەندێک قۆناغدا پێویستی بە بڕێکی زۆرتر لە خۆراک هەیە ئەم ماوانەی کە بە گەشەکردن ناسراون، درێژی و کێش و دەوری سەری بە شێوەیەکی بەرچاو و زیاتر لە ئاسایی زیاد دەکات، بۆ نموونە ئەگەر منداڵەکە پشت بە شیرپێدان ببەستێت ماوەی دانیشتنی شیرپێدانەکە زیاد دەکات، ئەگەر منداڵەکە شیری دەستکردی پێ بدرێت، دایکەکە هەست دەکات کە منداڵەکەی هێشتا برسییەتی دوای تەواوبوونی ژەمە ئاساییەکە، لەگەڵ منداڵەکە شارەزا دەبێت لە هەندێک لەو کارامەییانەی کە پێشتر هەوڵی دەدا پراکتیزەی بکات.
