شێرپەنجەی سایرۆیدەڕژێن

شێرپەنجەی سایرۆیدەڕژێن چییە؟

ڕژێنی سایرۆید شێوەکەی لە پەپوولەیەکی بچووک دەچێت و دەکەوێتە ناوچەی خوارەوە لە بەشی پێشەوەی مل، ڕژێنی سایرۆید ڕژێنێکە کە زیندەچالاکییەکان ڕێکدەخات و هۆرمۆنەکان دەردەدات کە کاری هەمەچەشنە لە لەشدا دەکەن لەو کارانە (خەرجکردنی وزە و دروستکردنی گەرمی و سوتاندنی ئۆکسجین)، شێرپەنجەی سایرۆیدەڕژێن پەرەدەسێنێت کاتێک خانەکان دەگۆڕێن یاخود بازدانیان بەسەردا دێت و خانەکانی ناو ڕژێنەکە زیاد دەبن و گەر بڕی پێویستی خانە بوونی هەبوو ئەوا گرێ دروست دەکەن، خۆشبەختانە گەر زوو بە شێرپەنجەکە بزانرێ ئەوا چارەسەردەکرێت و یەکێکە لە شێرپەنجە هەرە چارەسەرکراوەکان.

جۆرەکانی شێرپەنجەی سایرۆیدە ڕژێن

- دەزوولەیی: جۆرە باوەکەی نەخۆشییەکەیە و ٪٨٠ـی نەخۆشان ئەم جۆرەیان هەیە و بەوە دەناسرێتەوە کە هێواشە لە بڵاوبوونەوە بەناو لیمفەگرێکانی ملدا و ئەگەری باشبوونەوەشی دڵخۆشکەرە.
- چیکڵدانەیی (مەشکۆڵەیی): کەم باوترە لە جۆری دەزوولەیی بەڵام ئەگەری بڵاوبوونەوەی بۆ ناو لوولەکانی خوێن زیاترە.
- کاکڵەیی (مۆخی): زیاتر لە قۆناغەکانی سەرەتای نەخۆشییەکە پێی دەزانرێت ئەویش بەهۆی دەردانی هۆرمۆنی کاڵسیتۆنین.
- گرێی: جۆرە مەترسیدارەکەی شێرپەنجەی سایرۆیدەڕژێنە چونکە زۆر بە خێرایی بڵاودەبێتەوە بەناو هەموو بەشەکانی لەشدا و جۆرێکی دەگمەنە و چارەسەرکردنیشی زەحمەتە.

نیشانەکانی

لە قۆناغە سەرەتاییەکانیدا هیچ جۆرە نیشانەیەک دەرناکەوێت بەڵام کە نەخۆشییەکە پەرەدەسێنێ نەخۆشەکە ڕووبەڕووی ئەم کێشانە دەبێتەوە: 

-  قوڕگئێشە و مل ئێشە.
-  بوونی گرێ لە ملدا.
-  ناڕەحەتی لە کاتی شت قووتدان.
-  گۆڕانی دەنگ و گڕبوونی.
-  کۆکە.

هۆکارەکان

هۆکاری سەرەکی تووشبوون بە شێرپەنجەی سایرۆیدەڕژێن نەزانراوە و ڕەنگە ئەمانە هەندێک بن لە هۆکارەکان: 

- کۆنیشانەی جینی بۆماوەیی لە دی ئێن ئەی دایک و باوکەوە.
- کەمی ماددەی یۆد لە لەشدا.
- بەرکەوتن بە تیشک.

کێن ئەوانەی ئەگەری زیاتری تووشبونیان هەیە

لە ئافرەتاندا باوترە وەک لە پیاوان، ئافرەتان لە چلەکانی تەمەنیاندا تووشدەبن و پیاوانیش لە شەستەکاندا، تاکە جۆری شێرپەنجەی سایرۆیدەڕژێن کە تووشی گەنج دەبێت جۆری دەزوولەییە.

چارەسەری

وەکو باسکرا جۆرێکە لە شێرپەنجە هەرە چارەکراوەکان و ئەنجامی ئەو چارەسەرەش دڵخۆشکەرە تەنانەت ئەگەر نەخۆشەکە لە قۆناغی هەستیاری شێرپەنجەکەشدا بێت لەڕێی پێدانی ئەو دەرمانە کاریگەرانەی کە بوونیان هەیە یاخود لە ڕێی ئەنجامدانی نەشتەرگەری چارەسەر دەکرێت.

سەرچاوەکان

1. .American Thyroid Association: “Thyroid Cancer.”
2. Davies, L., Morris, L.G., Haymart, M., Chen, A.Y, Goldenberg, D., Morris, J., Ogilvie, J.B., Terris, D.J., Netterville, J., Wong, R.J., Randolph, G., Endocrine Practice, published online June 2015.
3. Home Health Network: “Thyroid.”
4. MD Anderson Cancer Center: “Thyroid Cancer Facts.”
5. بۆردی نوسەرانی ئینسایکلۆپیدیای زانیاری